امید محمدی؛ بازار: اواخر هفته گذشته با حضور علیرضا زاکانی، شهردار تهران و مسعود پزشکیان، رئیس جمهور خودروهای برقی ویژه ناوگان تاکسیرانی و اتوبوس های برقی رونمایی و معرفی شد. براساس اعلام رسمی شهرداری تهران ۱۷۵۲ دستگاه تاکسی برقی و ۱۸۹ دستگاه خودرو برقی ویژه پلیس راهور رونمایی شدند. خودروهای مذکور از برند «جی ای سی» است که پیشتر این برند با خودروهای امکو و امپو به بازار کشور رسیده بود. خودروهای برقی که شهرداری تهران به ناوگان تاکسیرانی و پلیس راهور تحویل داده است، مدل «آیون» در تیپ های «وی پلاس؛ کراس اوور» و «اس پلاس؛ سدان» است. وی پلاس مجهز به یک پیشرانه ۲۴۱ اسب بخاری است که می تواند ۳۵۰ نیوتن متر گشتاور تولید کند، این خودرو بسته به مدل سفارش گذاری شده با یک بار شارژ در سه ظرفیت ۴۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ کیلومتر می تواند پیمایش داشته باشد. آیون در تیپ اس پلاس نیز به یک پیشرانه ۲۰۱ اسب بخاری با قدرت ۳۵۰ نیوتن متر گشتاور مجهز است که با یکبار شارژ می تواند ۵۱۰ کیلومتر پیمایش داشته باشد. باتوجه به اینکه در دنیا از خودروهای کراس اوور یا اس یو وی برای ناوگان تاکسیرانی استفاده نمی شود، در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت؛
وزن بالای خودروهای کراس اوور برقی باعث افزایش مصرف باتری می شود و آن ها را برای استفاده به عنوان تاکسی، به ویژه در مسافت های طولانی، نامناسب می کند
هزینه اولیه بالا و برد محدود
خودروهای کراس اوور (شاسی بلند) برقی به مراتب گران تر از خودروهای برقی استاندارد یا خودروهای بنزینی هستند. با هزینه واردات یک تاکسی شاسی بلند برقی، می توان حداقل ۳ تا ۴ تاکسی بنزینی فرسوده یا حتی ده ها موتورسیکلت فرسوده را جایگزین کرد. چنین اقدامی نه تنها اقتصادی تر است، بلکه تاثیر بیشتری بر کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.
وزن بالای خودروهای کراس اوور برقی باعث افزایش مصرف باتری می شود و آن ها را برای استفاده به عنوان تاکسی، به ویژه در مسافت های طولانی، نامناسب می کند. این مشکل در شرایط جوی گرم تهران که استفاده از کولر ضروری است، تشدید و برنامه کاری رانندگان را (برای شارژ مجدد) مختل کرده، این مساله تعداد سفرهای روزانه را نسبت به تاکسی های بنزینی کاهش می دهد.
زیرساخت ناکافی شارژ سریع و عدم تناسب با نیازهای شهری
کمبود ایستگاه های شارژ سریع عمومی (که نصب آن بسیار گران است) یکی از چالش های اساسی برای استفاده عملی از این خودروهاست. این کمبود منجر به افزایش نرخ کرایه تاکسی می شود یا مستلزم ارائه یارانه های سنگین برای رانندگان است؛ هر دو گزینه فشار مضاعفی بر مصرف کنندگان و بودجه عمومی وارد می کند.
قابلیت های کراس اوورهای برقی در محیط های شهری به ندرت مورد نیاز است. ابعاد بزرگ این خودروها مشکلات ترافیکی را تشدید و در خیابان های شلوغ تهران کارایی چندانی ندارند. این ویژگی ها آن ها را برای عملیات تاکسی در شهر نامناسب می کند.
تعداد کمی از خودروهای کراس اوور برقی وجود دارند که مشخصا برای نیازهای تاکسیرانی طراحی شده باشند
کمبود مدل مناسب برای تاکسی و هزینه های نگهداری بالا
تعداد کمی از خودروهای کراس اوور برقی وجود دارند که مشخصا برای نیازهای تاکسیرانی طراحی شده باشند. بسیاری از این مدل ها بیشتر برای استفاده شخصی تولید و پاسخگوی الزامات خاص ناوگان تاکسیرانی نیستند. خودروهای شاسی بلند (کراس اوور و اس یو وی) حتی در نسخه های برقی، هزینه های نگهداری بیشتری نسبت به خودروهای برقی استاندارد دارند که این امر بهره وری اقتصادی آن ها را کاهش می دهد.
در کشورهای ثروتمند توسعه یافته یا در حال توسعه که در استفاده از خودروهای برقی پیشگام هستند؛ مانند نروژ، هلند و چین خودروهای کراس اوور برقی به ندرت در ناوگان تاکسیرانی دیده می شوند
پذیرش کم در سطح جهانی
در کشورهای ثروتمند توسعه یافته یا در حال توسعه که در استفاده از خودروهای برقی پیشگام هستند؛ مانند نروژ، هلند و چین خودروهای کراس اوور برقی به ندرت در ناوگان تاکسیرانی دیده می شوند. این موضوع نشان دهنده عدم کارایی این نوع خودروها برای چنین کاربردهایی است.
اگر هدف کاهش آلایندگی است، سرمایه‌گذاری روی تاکسی های کراس اوور و اس یو وی گران قیمت چینی برای چیست؟
فقدان استراتژی و هدف گم شده در کشور
اگر هدف کاهش آلایندگی است، سرمایه‌گذاری روی تاکسی های کراس اوور و اس یو وی گران قیمت چینی برای چیست؟ جایگزینی خودروها و موتورسیکلت های فرسوده شهر تهران، تاثیر بسیار بیشتری بر کاهش آلودگی هوا با منبع حمل و نقل خواهد داشت.
اگر هدف دولت چهاردهم برقی سازی ناوگان حمل و نقل عمومی است، اهداف مربوط به برقی سازی ناوگان حمل و نقل را می توان با برنامه ریزی بهتر و بدون اقدامات نمایشی غیرضروری محقق کرد.